Bắt đầu từ năm 1954, Hiệp định Genève được ký kết, lấy vĩ tuyến 17° bắc, dọc sông Bến Hải, thuộc tỉnh Quảng Trị, làm phân định giới tuyến quân sự Bắc - Nam tạm thời cho Việt Nam, chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử vào năm 1956. Cũng từ đó, vĩ tuyến 17 thành nơi chia cắt Việt Nam thành hai khu tập kết quân sự trong suốt hơn 20 năm Chiến tranh Việt Nam. Sự chia cắt này cùng với hàng loạt các cuộc chiến tranh diễn ra trong suốt 45 năm và những hệ lụy sau đó đã gây chia rẽ sâu sắc trong lòng dân tộc Việt Nam.

Những chính sách chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội... khác nhau của các Nhà nước Đế quốc Việt Nam, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Cộng hòa Tự trị Nam Kỳ, Quốc gia Việt Nam, Việt Nam Cộng hòa, Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam; các chính sách chiến tranh của ngoại quốc (Da vàng hóa chiến tranh của Pháp, Việt Nam hóa chiến tranh của Mỹ); sự kích động người gốc Hoa của ở bên nước Trung Quốc Cộng sản dẫn đến sự phân biệt đối xử với người Hoa, các phong trào đòi ly khai của một số nhóm dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên... gây thiệt hại cho các tầng lớp dân cư cũng góp phần tạo ra mâu thuẫn cũng như là gây chia rẽ trong lòng xã hội Việt Nam.